|
(وَلِنَجْعَلَكَ آيَةً لِّلنَّاسِ ва сени одамлар учун оят — ибрат қилиш учун (келтирдик)) яъни, ўлгандан кейин қайта тирилишга далолат ва ибрат бор.
(وَانظُرْ إِلَى العِظَامِ كَيْفَ نُنشِزُهَا ثُمَّ نَكْسُوهَا لَحْماً бу суякларни қандай тиклаб, сўнг уларни гўшт билан қоплашимизни кўргин) яъни, суякларни қайта тирилтириш учун бири-бирининг устига кўтараётганимизга қара. (نشز ) сўзи кўтарилиш маъносини англатади. Демак, бу ердаги маъно мана бундай бўлади: Эшакнинг суякларига, Биз уларни қандай ердан кўтариб, бир-бирига қўшиб, жасаддаги олдинги, тирик ҳолидаги ўз ўрнига қўяётганимизга қара.
(فَلَمَّا تَبَيَّنَ لَهُ قَالَ أَعْلَمُ أَنَّ اللّهَ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ қачонки унга бу нарсалар аниқ кўрингач: «Албатта Аллоҳ ҳамма нарсага қодир эканини биламан», деди). Яъни, унга ишлар ойдинлашгач, Аллоҳнинг ўликларни қандай тирилтиришини, ейимлик ва ичимликни қандай сақлаганини, уларнинг худди йиллар ўтмагандек ўзгармасдан қолганини кўргач, мана энди Аллоҳнинг ҳар нарсага Қодир эканини аниқ биламан, деди.
Бу мантуқнинг мафҳуми шуки, у олдин ҳам Аллоҳнинг ҳар нарсага қодир эканини далолатлар орқали биларди. Энди эса уни ҳиссий мушоҳада билан, ўз кўзи билан кўриш орқали билди. Мана шу нарса унинг олдин ҳам мўмин бўлгани рожиҳ эканини кўрсатади. У,
(أَنَّىَ يُحْيِـي هَـَذِهِ اللّهُ بَعْدَ مَوْتِهَا Аллоҳ бу хароб бўлган қишлоқни қандай тирилтирар экан-а?), деган гапни кофирлигидан, Аллоҳнинг қудратини инкор қилганидан эмас, У Зотнинг қудратини улуғлаб, махлуқотларнинг Аллоҳ Таоло ўликларни қандай тирилтиришини билишдан ожиз эканликларини эътироф этиб, айтди. Ичида Аллоҳ шуни менга кўрсатса, деган рағбат билан айтди.
Ўша қишлоқдан ўтган одам кофир бўлган ва
(أَنَّىَ يُحْيِـي هَـَذِهِ اللّهُ بَعْدَ مَوْتِهَا Аллоҳ бу хароб бўлган қишлоқни қандай тирилтирар экан-а?), деган гапни Аллоҳнинг қудратини инкор қилганидан айтган, шунда Аллоҳ у имонга келиши учун шу ишларни қилган, деган гапдан кўра, шу гап рожиҳроқ.
3. Шундан сўнг Аллоҳ Таоло Иброҳим а.с.нинг Аллоҳдан ўликларни қандай тирилтиришини сўраганини зикр қиляпти. Ошкоралару сирлардан Воқиф Аллоҳ ундан
(أَوَلَمْ تُؤْمِن ишонмайсанми?), деб сўради. Шунда Иброҳим а.с. ўзининг мўминлигини, ишонишини, лекин шу ишни ўз кўзи билан кўриб, қалби таскин топишини истаётганини билдирди. Бу муборак оят имонга келиш учун ғайб ишларини кўз билан кўриш шарт эмаслигини, далолат орқали ҳам имон бўлаверишини кўрсатяпти.
130-бет
Бетлар: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207 208 209 210 211 212 213 214 215 216 217 218 219 220 221 222 223 224 225 226 227 228 229 230 231 232